ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

• Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι αρκετά συχνή κατάσταση, ίσως η συχνότερη νόσος του πεπτικού συστήματος κατά την οποία γαστρικά υγρά ανεβαίνουν (παλινδρομούν) στον οισοφάγο προκαλώντας μια σειρά συμπτωμάτων με πιο τυπικό τον οπισθοστερνικό καύσο (καούρα). Υπάρχουν ωστόσο και λιγό.τερο τυπικά συμπτώματα που αποδίδονται στην γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση όπως η κακοσμία αναπνοής, ρινικός καύσος, επίμονος ξηρός βήχας, βραχνάδα φωνής.
Η ύπαρξη διαφραγματοκήλης, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, κάποια φάρμακα και συγκεκριμένες. τροφές είναι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Τα συμπτώματα αντιμετωπίζονται με την κατάλληλη συμπεριφορά σε σχέση με την διατροφή και φαρμακευτική αγωγή. Σε καταστάσεις ανθεκτικές στα παραπάνω μέτρα υπάρχει η επιλογή της χειρουργικής αντιπαλινδρομικής αντιμετώπισης που ονομάζεται θολοπλαστικής (funduplication). Ως επιπλοκές μακρόχρονης παρουσ΄μας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι η καλοήθεις στένωση του οισοφάγου (λόγω ουλοποίησης) κατάσταση που συνδέεται με τη γνωστή δυσκολία στην κατάποση των στερεών τροφών (δυσφαγία) και αντιμετωπίζεται με ενδοσκοπική διαστολή της στένωσης. Άλλο επακόλουθο της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι ο οισοφάγος Barrett και πρόκειται για προκαρκινική κατάσταση ως ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ οισοφαγίτιδας εκ γαστροοισοφαγικήςπαλινδρόμησης και αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου.

• Δυσπεψία

Η δυσπεψία είναι το αίσθημα βάρους ή ενόχλησης μετά τα γεύματα. Ο μηχανισμός και οι αιτίες δεν είναι πλήρως γνωστές πιθανόν να παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες συγχρόνως όπως το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, το γαστρικό οξύ, η παλινδρόμηση χολής εντός του στομάχου, παρουσία έλκους κ.α.). Η διερεύνηση της δυσπεψίας περιλαμβάνει πρωτίστως την ενδοσκόπηση (γαστροσκόπηση) και το υπερηχογράφημα κοιλίας.

• Πεπτικό έλκος

Στον ορισμό του πεπτικού έλκους περιλαμβάνονται το γαστρικό έλκος και το δωδεκαδακτυλικό έλκος. Έλκος είναι μία βλάβη του βλεννογόνου που παρουσιάζει έλλειμμα (δηλ. πληγή), έχει συνηθέστερα κυκλική ή. Γραμμοειδή μορφή και συγκεκριμένο βάθος και προδιαθέτει σε έκθεση αγγείων με ρήξη αυτών και απώλεια αίματος (γαστρορραγία) ή πιο σπάνια σε διάτρηση.
Σε αντίθεση με ό,τι πιστευόταν παλαιότερα το έλκος δεν έχει τυπική συμπτωματολογία.
Οι συνηθέστεροι λόγοι που. Οδηγούν στο έλκος είναι η χρήση ΜΣΑΦ (μη στεροειδών αντιφλεγμωνωδών φαρμάκων) και η παρουσία του ελικοβακτηριδίου του πυλωρου (Helicobacter Pylori).
Η διάγνωσή του γίνεται με ενδοσκόπηση (γαστροσκόπηση) τα πλαίσια διερεύνησης συμπτωμάτων όταν υπάρχει υποψία γαστρορραγίας. Η θεραπεία είναι κυρίως φαρμακευτική.
Συνήθως γίνεται επανέλεγχος με νέα γαστροσκόπηση προκειμένου να επιβεβαιωθεί η επούλωσή τους.

• Κοιλιοκάκη

Η κοιλιοκάκη είναι μία αυτοάνοση φλεγμονή του λεπτού εντέρου που συνδέεται άμεσα με την γλουτένη και έχει συμπτώματα κοιλιακού πόνου, μετεωρισμού και χαλαρών κενώσεων ή διαρροιών, απώλεια βάρους, διαταραχές εμμήνου κύκλου και δερματικές εκδηλώσεις αλλά και άλλες όταν είναι παραμελημένη. Συναντάται κυρίως σε πληθυσμούς της βορείου Ευρώπης και Αμερικής ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών από τη νότιο Ευρώπη (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα). Σχετίζεται με συγκεκριμένα γονίδια και μπορεί να εμφανιστεί συχνότερα σε νεότερες ηλικίες. Διάγνωση τίθεται με την ανεύρεση των αυτοαντισωμάτων της νόσου στο αίμα του ασθενούς και στα ευρήματα ειδικών χαρακτήρων της νόσου στο λεπτό έντερο σε βιοψίες που λαμβάνονται με τη βοήθεια ενδοσκόπησης (γαστροσκόπησης). Η θεραπεία είναι η διατροφή χωρίς γλουτένη (δίαιτα ελεύθερη γλουτένης) συνήθως με κατανάλωση ειδικών προϊόντων. Πρόκειται για χρόνια κατάσταση και χρειάζεται παρακολούθηση.

• Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (σπαστική κολίτιδα)

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου παλαιότερα ονομαζόταν «σπαστική κολίτιδα». Υπάρχουν κριτήρια για την διαπίστωση του και η διάγνωση του γίνεται εφόσον αποκλειστούν άλλες καταστάσεις με παρόμοια συμπτώματα. Ενώ δεν υπάρχει κακοήθης εξέλιξη ωστόσο περιορίζει την ποιότητα ζωής του πάσχοντα. Σχετίζεται αρκετά συχνά με άγχος και στρες. Συναντώνται τρεις τύποι όπως το Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με διάρροια, το Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με δυσκοιλιότητα και το μεικτού τύπου. Παρότι είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια και έχει υπάρξει μεγάλη έρευνα, τα αίτια του δεν έχουν αποσαφηνιστεί. Έτσι για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του ευερέθιστου εντέρου δεν έχει υπάρξει μεγάλη εξέλιξη έως τώρα και βασίζεται στην βελτίωση των συμπτωμάτων. Συνηθέστερα χρησιμοποιούνται σπασμολυτικά φάρμακα. Τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί μία σειρά συμπληρωμάτων διατροφής όπως τα προβιοτικά αλλά και άλλες ουσίες που έχουν σκοπό την βελτίωση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου και την αλληλεπίδραση αυτής με το νευρικό σύστημα του ανθρώπου.

• Κοιλιοκάκη

Η κοιλιοκάκη είναι μία αυτοάνοση φλεγμονή του λεπτού εντέρου που συνδέεται άμεσα με την γλουτένη και έχει συμπτώματα κοιλιακού πόνου, μετεωρισμού, διαρροιών, απώλειας βάρους, διαταραχές εμμήνου κύκλου, γονιμότητας και δερματικές εκδηλώσεις. Συναντάται κυρίως σε πληθυσμούς της βορείου Ευρώπης και Αμερικής ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών και από τη νότιο Ευρώπη (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα). Σχετίζεται με συγκεκριμένα γονίδια και μπορεί να εμφανιστεί συχνότερα σε νεότερες ηλικίες. Διάγνωση τίθεται με την ανεύρεση των αυτοαντισωμάτων της νόσου στο αίμα του ασθενούς και στα ευρήματα ειδικών χαρακτήρων της νόσου στο λεπτό έντερο σε βιοψίες που λαμβάνονται με τη βοήθεια ενδοσκόπησης (γαστροσκόπησης). Η θεραπεία είναι η δίαιτα ελεύθερη γλουτένης (διατροφή χωρίς γλουτένη) συνήθως με κατανάλωση ειδικών προϊόντων. Πρόκειται για χρόνια κατάσταση και χρειάζεται παρακολούθηση.
Εάν παραμεληθεί η νόσος, μπορεί να οδηγήσει σε λέμφωμα λεπτού εντέρου.

• Δυσανεξίες

Οι δυσανεξίες αναφέρονται κυρίως σε υδατάνθρακες ως συστατικά της διατροφής μας όπως λακτόζη, φρουκτόζη κλπ. Προκαλούν συμπτώματα όπως κοιλιακός πόνο, μετεωρισμό και διάρροια. Η εργαστηριακή τους επιβεβαίωση δεν είναι εύκολη στην καθημερινή κλινική πράξη. Αντιμετωπίζεται αποφεύγοντας τα συστατικά που προκαλούν το πρόβλημα αν και πρόσφατα έχουν κάνει την εμφάνιση τους συμπληρώματα διατροφής με τη μορφή δισκίων που επιτρέπουν την κατανάλωση γευμάτων με τα ενοχοποιημένη συστατικά όταν προηγηθεί η χρήση τους των συγκεκριμένων δισκίων.

• Νόσος Crohn

Είναι μία χρόνια φλεγμονώδης εντεροπάθεια της οποίας τα αίτια δεν είναι πλήρως γνωστά, ωστόσο το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεση της. Η συχνότερη εντόπιση της είναι το τέλος του λεπτού εντέρου (τελικός ειλεός) αλλά είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα συγχρόνως. Η αντιμετώπιση της μπορεί να είναι φαρμακευτική ή χειρουργική και δεν είναι πάντα εύκολη και χρειάζεται πολύ καλή επεξήγηση στον πάσχοντα.

• Ελώδης κολίτιδα

Πρόκειται για χρόνια φλεγμονώδη εντεροπάθεια που εντοπίζεται μόνο στο παχύ έντερο και η έκταση της ποικίλει. Η κύρια συμπτωματολογία της είναι διάρροια με αίμα και κοιλιακό πόνο. Αντιμετωπίζεται συνήθως φαρμακευτικά ανάλογα με την ένταση και την έκταση της. Σε επίμονες καταστάσεις που δεν ανταποκρίνονται στην φαρμακευτική αγωγή υπάρχει η επιλογή του χειρουργείου.

• Νοσήματα του παγκρέατος

Το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται πίσω από το στομάχι. Η παθήσεις του δεν είναι συχνές και αποτελούνται από οξείες ή χρόνιες φλεγμονές (παγκρεατίτιδες) και από κύστεις άλλοτε καλοήθεις ή κακοήθεις. Η διερεύνηση τους σήμερα βασίζεται κυρίως στην απεικόνιση με αξονική και μαγνητική τομογραφία.

• Νοσήματα του ήπατος

Το ήπαρ είναι ένα από τα σημαντικότερα όργανα του ανθρώπινου σώματος. Υπάρχει μεγάλος αριθμός παθήσεων του ήπατος με σημαντικότερες τις ιογενείς ηπατίτιδες, αλκοολική ηπατοπάθεια, την μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, την κίρρωση του ήπατος. Η διερεύνηση παθήσεων του ήπατος βασίζεται στον συνδυασμό αιματολογικών και απεικονιστικών εξετάσεων (υπερηχογράφημα, αξονική και μαγνητική τομογραφία).

• Χολολιθίαση

Χολολιθίαση ονομάζεται η παρουσία λίθων (πέτρες) διαφόρων διαστάσεων ή ιζήματος (λάσπης) εντός της χοληδόχου κύστης. Η χολολιθίαση είναι αρκετά διαδεδομένη στον πληθυσμό και συνήθως είναι ασυμπτωματική. Τα συμπτώματα της χολολιθίασης είναι ο κοιλιακός πόνος μετά από κάποιο γεύμα. Η συνήθης αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της χολολιθίασης είναι η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης.

• Εκκολωμάτωση – Εκκολπωματίτιδα

Η εκκολπωμάτωση είναι μία κατάσταση κατά την οποία παρατηρούνται προσεκβολές του τοιχώματος του εντέρου και έχουν σακοειδή μορφή. Μπορεί να είναι είτε εκ γενετής είτε επίκτητα. Το τελευταίο είδος πιστεύεται πως είναι η συχνότερη περίπτωση και σχετίζεται περισσότερο με άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών αλλά και με άτομα με δυσκοιλιότητα ύπαρξη δυσκοιλιότητας. Τα εκκολπώματα μπορούν να αιμορραγήσουν λόγω της τρωτότητας των αγγείων τους και να εκδηλωθούν με αθρόα αιματοχυσία. Υπάρχει περίπτωση να παρουσιάσουν φλεγμονή (Εκκολωματίτιδα) με πυρετό και συνεχή κοιλιακό πόνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια.

• Δυσκοιλιότητα

Η δυσκοιλιότητα είναι ένα από τα συχνότερα προβλήματα της που συναντώνται στον γενικό πληθυσμό. Ως δυσκοιλιότητα ορίζεται είτε η συχνότητα μικρότερη των δύο κενώσεων ανά εβδομάδα είτε η δυσκολία στην αποβολή κοπάνων.
Η δυσκοιλιότητα αφορά τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες σε όλες τις ηλικίες. Περισσότερο συχνά παρουσιάζεται στις γυναίκες της 3ης ηλικίας.
Οι μηχανισμοί και τα αίτια της δυσκοιλιότητας είναι πολλαπλά και συχνά συνυπάρχουν περισσότεροι του ενός λόγοι. Τα αίτια μπορεί να είναι πρωτοπαθή δηλαδή να οφείλονται στο ίδιο το έντερο είτε δευτεροπαθή οπότε αποδίδονται σε εξωεντερικές καταστάσεις. Μέλημα του ιατρού είναι να διερευνά και να εντοπίζει τους λόγους που οδηγούν σε δυσκοιλιότητα ώστε να προτείνει την ανάλογη αντιμετώπιση.